|
|
|
|
|
|
|
هنگامي كه سختي‌هاي روزگار انسان را در محاصره
قرار مي‌دهد و غم و ناراحتي همچون جغدهاي شوم در تاريكي حاكم شده در ذهن
ما، با صداي خود قلب ما را مي‌فشارد، آدمي به گوشه‌يي پناه مي‌برد و چشمان
خود را مي‌بندد و با پرنده خيال خود به سرزمين‌هاي زيبا و دل‌انگيز مهاجرت مي‌كند
و به جايي مي‌رود كه خورشيد با پرتوهاي درخشان خود، چمنزارهاي سرسبز را نوازش
مي‌دهد و آب‌هاي نيلگون با رنگ آرامبخش خود، جسم آدمي را همچون دوران
نوزادي، در گهواره تكان مي‌دهد و وجود آدمي با اين سفر خيالي، لحظاتي كوتاه
به آرامش مي‌رسد و به گفته كالريج، «تخيل نيرويي است كه پيوند دهنده ذهن
و طبيعت به يكديگر است.»در هنگام تمرينات آرام‌سازي بدن، از اين سفرهاي
خيالي در مدت زمان‌هاي كوتاه استفاده مي‌شود تا به سلامت رواني انسان كمك
كند. اما با كمك تخيل مي‌توان سفر ديگري را نيز آغاز كرد. در اين سفر با سوار شدن بر اسب تخيل فعال مي‌توان به كشف سرزمين‌هاي ناشناخته نايل آمد و چيزهايي را مشاهده كرد كه ديگران تنها در آينده موفق به دانستن آن شوند. در اين سفر، افسار اين اسب تندپا در دستان آدمي است و تنها با اراده او قادر است در سرزمين‌هاي خيالي بتازد و به راه خود ادامه دهد و البته اين سير و سياحت نيازمند توانمندي، علم و دانش، تفكر و همچنين رهايي از تنبلي ذهن است و بر خلاف پرنده تخيل غيرفعال كه ذهن انسان را به يك باره از محل كار و يا كلاس درس، هنگام صحبت با ديگران، در موقع رانندگي و يا حين خستگي از دنياي واقعي جدا ساخته و به سوي مكان‌هاي مورد دلخواه پرواز مي‌دهد، تخيل فعال نيازمند انرژي و تلاش است و اين آدمي است كه ذهن خود را با اراده خويش به سوي آسمان خيال پرواز مي‌دهد. پرورش قوه تخيل كودكان نيازمند مهارت‌هايي هستند كه قوه تخيل آنان را رشد دهد تا در بزرگسالي بتوانند با كمك اين مهارت به زندگي بهتري دست يابند، در غير اين صورت هنگامي كه به مرحله بزرگسالي مي‌رسند چون بهره‌گيري از تخيل فعال در آنان به صورت يك عادت درنيامده است، در زندگي با مشكلات عديده‌يي روبرو مي‌شوند و ديگر نمي‌توانند در طول زندگي، در هنگام كار، تربيت فرزندان و ... از تخيل خويش كمك بگيرند. لذا در جامعه‌يي كه مردم آن با تخيل كردن بيگانه هستند ممكن است با مشكلاتي به شرح زير روبرو شوند: 1 -مردم قادر نيستند ميان تخيل فعال و تخيل غيرفعال تفكيك واقع شده و چه بسا اگر كسي بخواهد فعالانه از قوه تخيل خود در امور مختلف بهره ببرد، از طرف ديگران خيالباف محسوب شده و لذا براي فرار از اين برچسب، افراد تمايلي به استفاده از قوه تخيل خود ندارند، لذا قادر نيستند با كمك آن عواقب هر تصميمي را كه مي‌گيرند در ذهن خود به تصور در آورند و به همين خاطر در سطح جامعه، مردم بطور دايم با عواقب تصميمات نسنجيده خود روبرو مي‌شوند و گهگاه هر كسي تلاش مي‌كند، تقصير اشتباهات خود را به گردن ديگري بياندازد. 2 -در جامعه‌يي كه مردم از قوه تخيل خود بخوبي استفاده نمي‌كنند، كمتر شاهد پديد آمدن آفرينش‌هاي ادبي ارزشمند و شاهكارهاي هنري هستند. فرهنگ هر جامعه نيازمند خلق آثار بديع و شگفت‌انگيز است تا از اين طريق بتواند علاوه بر سرعت بخشيدن به تكامل اعضاي جامعه، از طرفي پيام يك فرهنگ را به تمامي نقاط دنيا منتقل كند. آثار ارزشمند مولوي در امريكا جزو پرفروش‌ترين كتابهاست و اين چيزي نيست غير از به كار گرفتن ارزشمندترين مفاهيم در كنار يك تخيل قوي. 3- به علت بي‌علاقگي جامعه، سازمانهاي دولتي و غيردولتي نيز پديد نمي‌آيند تا فعالانه در مورد آينده به پيش‌بيني بپردازند و اين سبب مي‌شود بعضي از طرحهايي كه در سطح ملي اجرا مي‌شود، چون شرايط آينده در آن مدنظر قرار نمي‌گيرد، با گذرزمان خود به يك مشكل تبديل مي‌شوند. اسكن لون ( (ScanLon از صاحبنظران تعليم و تربيت مي‌گويد: «اين تصور ما از آينده است كه در حد قابل توجهي تعيين خواهد كرد كه چه نوع برنامه‌يي طرح‌ريزي شده است.» اصولا حضور در آينده تنها با كمك تخيل قوي امكان‌پذير است. در كشورهاي توسعه‌يافته، انجمن‌هايي وجود دارند كه با دعوت از انسانهاي علاقه‌مند سعي مي‌كنند با بهره‌گيري از تخيل فعال آنان به پيش‌بيني آينده كشورشان بپردازند. آنان هر كس را با هر تحصيلي، هر شغلي و در هر موقعيتي دعوت مي‌كنند تا در اين انجمن‌ها حاضر شده و با قوه تخيل خود حدس بزنند. چه آينده‌يي پيش روي كشورشان است. انجمن دنياي آينده ( (World Future Socity)يكي از اين انجمن‌ها در غرب است كه نتايج دستاوردهاي خود را در اختيار سازمانهاي مختلف قرار مي‌دهد،سازمانهايي كه در زمينه تعليم و تربيت، بهداشت و درمان، نيروهاي نظامي و ديگر امور فعاليت مي‌كنند و همين امر سبب مي‌شود تا كارشناسان در اين سازمانها با بهره‌گيري از آخرين پيش‌بيني‌ها، بهتر برنامه‌ريزي و تصميم‌گيريهاي بهتري را اتخاذ كنند. حتي اين انجمن‌ها از نويسندگان داستانهاي علمي تخيلي حمايت مي‌كنند تا از اين طريق بتوانند وسعت دانسته‌هاي مردم را نسبت به زندگي در آينده گسترش دهند، تا در نهايت مردم براي آينده آماده شوند و كودكان را براي زمان خود تربيت كنند. متاسفانه در كشورهاي در حال توسعه چون مردم قادر به پيش‌بيني كردن آينده نيستند، بطور دايم به دنبال مشكلات جديد مي‌دوند و زماني كه اين مشكلات را برطرف مي‌كنند، مشكلات جديدتري كه مربوط به زمان ديگري است پديدار مي‌شود و به همين خاطر گويي اين مشكلات هستند كه انسانها را هدايت مي‌كنند . مشكلاتي كه با گذر زمان متولد مي‌شوند و تنها با مدد فكر و انديشه و با تخيل قوي قابل شناخته شدن هستند. 4 -مردم بدون بهره‌گيري فعالانه از قوه تخيل خويش، تمايلي به مطالعه چيزهايي كه تا حدي ناشناخته و بسختي درك مي‌شوند، ندارند و به همين خاطر ادبيات علمي تخيلي در بين مردم جاذبه‌يي ندارد و كسي نيز به اين كار رغبتي نشان نمي‌دهد. بسياري از اكتشافات و اختراعات جديد در غرب، در گذشته توسط بسياري از نويسندگان داستانهاي علمي و تخيلي به تصور در آمده بود. از طرفي چون مردم با تخيل فعال بيگانه‌اند، كم‌كم از تجربه كردن آن دچار ترس و نگراني مي‌شوند، زيرا احساس مي‌كنند در جايي قدم مي‌گذارند كه در مورد آن آشنايي ندارند و در مورد چيزهايي فكر مي‌كنند كه مي‌ترسند چه بسا روزي به سراغ‌شان بيايد و حتي سبب مسووليت‌پذيري بيشتر در آنان شود و لذا از آن فرار مي‌كنند و قادر نيستند در تخيلات خويش دنيايي را براي يك زندگي بهتر، در ذهن خويش به تصور در آورند و گاهي اوقات با كسي كه با قوه تخيل خود به حقايقي دست يافته و آن را بيان مي‌كند، مخالفت مي‌ورزند و چه بسا باورهايي نيز در بين مردم شايع مي‌شود كه سبب مي‌گردد فرد از قدرت تخيل خود استفاده نكند. براي مثال اگر كسي در مورد عواقب ناخوشايند يك رانندگي سريع و تند و بي‌ملاحظه، سخن بگويد و در مورد رويدادهاي احتمالي كه ممكن است رخ دهد با دقت صحبت كند، ممكن است مورد سرزنش واقع شود كه انديشه بد نكن و از خبرهاي بد سخن نگو و لذا مردم تمايلي ندارند با تخيل فعال به سوي پيش‌بيني مخاطرات پيش‌بروند، زيرا گمان مي‌كنند، آرامش ذهن خود را از دست مي‌دهند، در حالي كه اين آرامش موقت، چه بسا به دنبال خود، توفانهاي مهيبي را در پي داشته باشد كه بايد براي آن چاره‌يي انديشيد و ممكن است انسان روزي در شرايط مصيبت‌باري گرفتار شود كه ديگر نتوان براي آن راه‌حلي انديشيد.
5 -بسياري از دانش‌آموختگان چون براساس شرايط
آينده تربيت نمي‌شوند، هنگامي كه فارغ‌التحصيل مي‌شوند هميشه حسرت گذشته را
مي‌خورند و مي‌گويند با اين تخصص و مهارت، اگر در گذشته بوديم موفق مي‌شويم
و اين بخاطر آن است كه در برنامه‌ريزيها، يك خلا مربوط به پيش‌بيني مناسب
از آينده بشدت احساس مي‌شود.
**** منبع : مقاله "ذهن دانش آموزان نيازمند تخيل فعال است " -نويسنده :حميد ميرزاآقايي -چهارشنبه روزنامه اعتماد 29 آبان - 1381 شماره 211
|
|
|
|
|
|
|
| برای اطلاع از به روز شدن سايت فکرنو ، ابتدا نام و سپس پست الکترونيکی خود را وارد نماييد. |
|
جستجو در سايت فکر نو |
|
|
|
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی
|
|
|
|
|
|
سایت فکرنو-سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی
