لوح فشرده  مجموعه  مقالات  سایت فکرنو  هدیه ای مناسب از طرف شما  برای مدیران اساتید دانشگاه ، کارشناسان ، دانشجویان ،  معلمان،  دانش آموزان  ، کارمندان ، خانم های خانه دار  و بسیاری دیگر از علاقمندان                                                           برای خرید لوح فشرده سایت فکرنو  به بخش فروش نرم افزار مراجعه فرمایید.                                          با تشکر   گروه علمی سایت فکرنو   

   

 

ظهور دانشگاه كارآفرين

سایت فکرنو ،سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی

   
   

www.Fekreno.org

 

 

 

 

 

مفهوم كار آفريني

طي سالهاي اخير ورود جوانان جوياي كار و كاهش تقاضا براي نيروي كار بحران اشتغال را در كشورتشديد نموده است كه بايد به صورت بنيادي مورد توجه دولتمردان قرار گيرد . در اين بين ورود دانشگاهيان به اين حيطه نيز مي تواند بسيار مؤثر باشد .  رويارويي صحيح و تدابير خاص براي حل معضل بيكاري مبتني بر پژوهش و مطالعه ضرورت دارد با توجه به ميزان رشد جمعيت  در دو دهه گذشته بيكاري را مي توان مهم ترين چالش اجتماعي چند دهه آينده به حساب آورد . پيامدهاي اين بحران گسترش فقر و  افزايش پديده هاي ناگوار اجتماعي است . پرداختن به بحث كار آفريني (با توجه به اين امر خالي از لطف نيست هر چند كه در خصوص ماهيت و مفهوم آن عدة انگشت شماري از دانشمندان به آن پرداخته اند بنابراين تعريف استانداردي براي آن وجود ندارد . جليل آقا صمدي در كتاب سازمان هاي كار آفريني در ضمن گرد آوري مفهوم كار آفريني از ديدگاه دانشمندان ، مهم ترين تعريف ها را به شرح زير ارائه نموده است :

پروسة ايجاد ثروت

پروسة تخريب خلاق

پروسة هدايت به خلق سازمان جديد بدون توجه به نوع پتانسيل سازمان

توسعة موقعيت ها و اقدامهاي نوآورانه همراه با خطر چه در سازماني كه قبلاً تاسيس شده يا به صورت ازاد و مستقل

روش اداره اي است كه فرصت ها را بدون در نظر گرفتن منابع موجود و قابل كنترل فعلي تعقيب مي كند .

وظايف ، فعاليت ها واعمالي كه براي تحقق فرصت شناخته شده و ايجادسازماني مناسب باآن كمك مي‌كند

پروسه اي فراتر ازشغل و حرفه بلكه كار آفريني يك شيوة زندگي است .

 

كار آفريني را در كل مي توان ايجاد كسب و كارهاي نوآورانه تلقي كرد . فعلاً در كشور ما نظام آموزش دهندة دانشگاهها ، افرادي را پرورش مي دهد كه فقط مي توانند شكافهاي شغلي بسيار تعريف شده را پركنند و بنابراين بايد حركتي عظيم در راستاي توليد كار آفرينان در دانشگاهها به عنوان قطب علمي كشور صورت گيرد كه اين به معناي اتصال دانشگاه با صنعت و فن آوري است كار آفرينان بايد فرصت شناس باشند نظام آموزشي دانشگاه مبتني بر يادگيري نيست ، آموزش مبتني بر تعليم است و اين خود عاملي بر اي عدم پرورش افراد كار آفرين است .

فرد كار آفرين كسي است كه توانايي تشخيص و ارزيابي فرصت هاي كسب و كار دارد و مي تواند منابع لازم را جمع آوري كرده و از آنها بهره برداري نموده و عمليات مناسبي را براي رسيدن به موفقيت پي ريزي كند . (مرديث ، 1371 ).

پديدة كار آفريني ابعاد گسترده اي داشته ، گرد هم آوردن منابع تكنولوژيكي ، فني و آموزشي و مالي را در بر دارد . دانشگاهها مي توانند بخشي از فعاليت خود را به پرورش كار آفرينان تخصيص دهند .  هر چند دانشگاه مي تواند فقط به توليد و عرضة فن آوري و دانش بسنده كند و آن را در اختيار دانشجويان و جامعه بگذارد ،  اما اين به معناي موفقيت نيست اگر اين فن آوري بدست آمده را در جامعه بكار گيرد و آن را در اختيار كار آفرينان بگذارد به معناي ديگر جنبة عملي اين فن آوري را نيز خودش تا حدودي عهده دار باشد ، به موفقيت علمي و عملي تواماً دست يافته است . دانشگاه مي تواند افقهاو فرصت هاي بهره وري فن آوري را براي افراد ترسيم نمايد و آنها را در جهت استفاده هدايت كند . نگاهي كه دانشگاه نسبت به فن آوري دارد نبايد صرفاً خود فن آوري باشد بلكه كار آفريني را در جهت استفادة بهينه و اشتغال زايي براي جوانان در بحث توسعة فن آوري در نظر داشته باشد .به اين دليل مسئولين دانشگاه به تنهايي نمي توانند عهده دار چنين مسئوليت خطيري شوند در بحث كار آفريني مي توانند جنبة ارشادي و اغنايي افراد را ايفا كنند چون در كشور ما هنوز پديدة كار آفريني به صورت گسترده عملي نشده است ، مردم به يك نقش هدايتي نيازمندند كه در عرصة عملي فن آوري پيش قدم شوند . از آنجايي كه در بخشهاي خصوصي و صنعتي امكان ريسك بسيار بالا است دانشگاه مي تواند به عنوان حوزة دولتي حامي مردم شود تا با ايجاد محيط رقابتي فناوري فرصت بيشتري براي رشد پيدا نمايد ايجاد مؤسسات و شهركهاي تحقيقاتي، پژوهشي وابسته به دانشگاهها مي تواند بسيار مؤثر باشد چرا كه دانشجويان و فارغ التحصيلان در محيط و بستري علمي تحقيقاتي قرار مي گيرند كه مي توانند آنچه در اين دانشگاه آموخته اند در معرض حضور قرار دهند. در حقيقت به بياني زيباتر آنچه را كه بالقوه دارند در اين  مسير بالفعل نمايند . مي توان اميدوار بود كه با شناخت دقيق اين عمل وبا توجه به ظرفيت ها و محدوديت ها ي كشور از لحاظ كار آفريني و ميزان بهره برداري از عوامل و منابع پايه اي توليد بتوان تصميم ها و سياست گذاري هاي مفيد و مؤثر تري براي مقابله با بحران بي كاري اتخاذ نمود .

 

ضرورت كار آفريني در دانشگاهها :

 

بعضي از صاحبنظران* معتقدند كه فناوري پيشرفته محصول كار آفريني است . هر مدير كار آفرين مي كوشد از پيشرفته ترين فناوريهاي قبلاً خلق شده در كار خود بهره جويد . اما حاصل فعاليت او نيز خود به ابداع فناوري جديد تري مي انجامد . فناوري داراي سه بعد (دانش ،  ابزار و روش ) است. تحول در هر يك از اين ابعاد منجر به تحول در فناوري مي شود . به عبارت ديگر تغيير هر بعد به طور طبيعي ابعاد ديگر را نيز متناسب با خود تغيير مي دهد . فناوري همانند مثلثي است كه داراي سه وجه دانش ـ روش ـ ابزار است . تحول در هريك از ساق هاي مثلث ، دو ساق ديگر را نيز متحول مي كند . هر اقدامي كه يكي از ابعاد اين مثلث را تحول بخشد كار آفريني تلقي مي شود .

بنابراين كار آفريني عبارت است از (مهندسي مثلث دانش ـ روش ـ ابزار ـ ) . مديران متعارف مي كوشند در درون يك مثلث قبلاً تشكيل شده فعاليت كنند  ، اما كار آفرينان مي كوشند ابعاد  مثلث فناوري را تغيير دهند و مثلث فن آوري به ندرت قابل انقباض است ، جز در مواردي كه روش ها ممكن است سير انحطاطي پيدا كنند كه ضلع روش كوچك مي شود - مثلث فناوري - و بنابراين توانمندي فناوري ـ كاهش مي يابد  . در عموم موارد بعد دانش يا ابزار روبه گسترش است بنابراين مساحت مثلث را افزايش مي دهد و مساحت مثلث شاخص گسترش فناوري است  . كار آفرين مديري است که  علاوه بر داشتن دانش  (يا بينش ) و تجربه ، نوآور نيز هست و اين نوآوري خطر پذيري دارد .

جهاني شدن بازارها ، تشويق و پشتيباني از كار آفريني در كشور ها را به عنوان امري ضروري ساخته است . ايجاد مركز و جايگاهي براي كار آفرينان كه منابع توليد ثروت اند به سود جامعه است . ايجاد اين مراكز ، انتقال فناوري از دانشگاها به بازار و استخدام دانشجويان خالق ايده است كه به اين سبب ايجاد اين مراكز براي دانشگاهيان نيز سودمند است  . يكي از ضرورت هاي ايجاد دانشگاه كار آفرين ايجاد سرمايه است . كار آفرينان براي عملي ساختن ايد ه هاي خود با مشكل مواجهند . از يك سو ، سرمايه داران بزرگ فرصت شنيدن ايده هاي كار آفرينان و پرداختن به كار هاي كوچك را ندارند و از سوي ديگر سرمايه هاي خود را صرف پروژه هاي كلان مي نمايند در نتيجه وجود دانشگاه كه نقش مركز پشتيباني از كار آفريني را به عنوان پل ارتباطي بين كارآفرينان و سرمايه داران ايجاد مي كند ، ضروري است .

(اكبري ، 1380 ) معتقد است كه به رغم آنكه برخي از صاحب نظران معتقدند كار آفريني با آموزش مستقيم حاصل نمي شود و بايد به روش پرورشي كار آفرينان را تربيت كرد . اما هيچ كس منكر اين مطالب نيست كه استفاده از فن آوريهاي نو و ايجاد كسب و كار جديد بدون آموزش و پژوهش در عمل دست نيافتني است .  با مراجعه به اطلاعات موجود دربارة افزايش رشته هاي دانشگاهي ، كار آفريني در كشور هاي توسعه يافته و در حال توسعه ، اهميت نظام آموزشي و پژوهشي در توسعة كار آفريني و تربيت كارآفرينان بيشتر مشخص مي شود . به عبارت ديگر ارتباط مستقيمي بين پيشرفت فناوري و ضرورت آموزش كار آفرينان وجود دارد .

 اولين مركزي كه در دنيا ، دورة آموزش ويژه كار آفريني درون سازماني را برگزار كرد مؤسسة كار آفريني در هند)   EDI-I ) است از جمله هدفهاي اصلي اين دوره مي توان به نمونه هاي زير اشاره كرد :

- اگاهي شركت كنندگان از استعدادهاي نهفته كار آفريني و هدايت انها به سوي نوآوري

- توسعه و ايجاد جو كار آفريني درون سازماني.

- كسب اطمينان از بينش و بصيرت به وجود آمده براي توسعة بيشتر .

- كمك به توسعه شيوة رهبري كار آفرينان در سازمان

- انگيزه افراد براي تبديل شدن به مديران موفق در سازمان .

 

ارزش كار آفريني

(بهزاديان نژاد ، 1380 ) معتقد است كه كار آفريني و كار آفرينان منشأ آثار ارزشمندي هستند كه در اينجا به اجمال به آنها اشاره مي شود :

1- ايجاد اشتغال ، رابطة تنگاتنگ كار آفرين و اشتغال به گونه اي است كه محققان بر اين باورند و تجارب كشورهاي مختلف نيز آنرا تأييد مي كند كه هر گاه فعاليت هاي كار آفريني در يك جامعه كند و آهسته شود نرخ بيكاري آن جامعه فزوني خواهد يافت .

2- كار آفريني موجب توزيع متناسب در آمد ها و كاهش اضطراب هاي اجتماعي مي شوند .

3- كار آفريني موجب بهره برداري از منابع و فعال شدن آنها براي توسعه كشور مي شود

4- بهبود كيفيت زندگي ، كشف نيازها ، ابداع و توسعه كالاها و ايجاد خدمات جديد از جمله ويژگيهاي كار آفرينان است .

 

دانشگاه كار آفرين

 

دانشگاه كار آفرين مكاني است كه مشاغل جديد در آن خلق مي شوند . اين مراكز از افراد كارآفرين حمايت مي كند . اين حمايت شامل حمايت هاي آموزشي مالي و بازار يابي است . در نتيجه کارآفرينان امكان دسترسي به كتاب خانه ها آزمايشگاهها و ... را پيدا مي كنند .

در چنين دانشگاههايي براي سرمايه گذاران امكاناتي فراهم مي شود تا مراكز جديد كسب و كار را فراهم آورند . با آنها همكاري مي شود تا مشكلات آنها پيش بيني شده و از فرصت هاي بدست آمده استفاده كنند كه خود تجربه اي ارزشمند در حيطة مالي و بازار يابي است .

در اين دانشگاهها گردهم آوردن ذخاير مالي اهميت ويژه‌اي دارد و خصوصاً به كمك هاي دولتي نيز نيازمندند انجام پروژه هاي تجاري و اقتصادي همراه با فن آوري روز كم هزينه است و استفادة بهينه از ذخاير مالي نيزاز ويژگيهاي شاخص كار آفرينان مي باشد . نكتة مهم ديگر وجود تقاضا براي فعاليت و سرويس دهي در بازار است . مشاغلي كه از اين دانشگاهها بهره مند مي شوند مسلماً در توسعة فناوري هاي جديد پيش رو خواهند بود . اين فناوريها در توليد كا لا ها به كار رفته و منجر به بالا رفتن سطح استاندارد زندگي خواهد شد .

دانشگاه كار آفرين بايد به بازار دسترسي داشته و از تجارب افراد صاحب تجربه در بازار كمال بهره را ببرد همچنين وجود افراد توانا و شايسته ، علاقه مند و خلاق در چنين مجموعه هايي ضروري است .

در اين مراكز ارتباطات افراد و گروهها به صورت باز و افقي است كه معمولاً غير رسمي نيز مي باشد وجود جلسات براي تبادل اطلاعات و فعاليت ها ضروري است و از ايده هاي جديد و خلاق استقبال مي شود . هر چند كه بايد مكانيزم هايي براي ارتباط ايده هاي نو وجود داشته باشد وكار گروهي با ارزش و سودمند محسوب شود . در اين دانشگاهها نيروي انساني و خصوصاً دانشجويان با ارزش ترين منبع به حساب مي آيند و ازريسك پذيري و نوآوري آنها نيز حمايت به عمل خواهد آمد . مي توان شعار اين دانشگاهها را آرمان مدون ، آينده نگر ، مشتري گرا و نو آور نوشت .

 

ويژگيــها

 

( صمد آقائي ، 1378) براي سازمانهاي كار آفرين ويژگيهايي در نظر گرفته است كه از آنجايي كه دانشگاه نيز به عنوان يك سازمان محسوب مي شود مي توان اين ويژگيهارا به آن نيز تعميم داد‌:

 

ساخــتار

غير متمركز بودن

غير رسمي بودن

عمودي و افقي بودن ارتباطات

در انحصار نبودن اطلاعات

گروهي  بودن كار ها

برخورداربودن از ساختار سازماني كه مانع ايجاد ايد ه هاي نو نباشد

كنترل سهل گير و غير رسمي

داشتن كاركنان توانمند

حمايت مديريت

قدرداني مديريت از افراد ريسك پذير

قدر داني مديريت از افراد صاحب ايده

تحمل كردن انحراف از قواعد كار كنان

متولي شدن طرحهاي كار آفرينانه ، داشتن تنوع در حمايت هاي مالي مديريت

حمايت مديريت از طرحهاي كوچك آزمايشي

به كار گيري ايده هاي جديد كار كنان

تغذيه مالي براي شروع و حركت طرح هاي نو

قدرت تصميم گيري مديريت

 

 

دانشگاه كار افرين و صنعت

 

شركتهاي صنعتي كه با يك دانشگاه كا ر افرين در ارتباط باشند از مزاياي فن اوري آن نيز بهره مي جويند به اين جهت فر‌آيند هاي علمي و صنعتي دانشگاهها بايد تكميل شده و ايجاد اين شركتها از دل پژو هشهاي دانشگاهي رخ مي دهد . در اين مجموعه ها دانشجويان بايد مجموعه اي از دانش و مديريت كار آفريني را تواماً آموخته و با امكانات لازم كه دانشگاه در اختيار آنها قرار مي دهد شروع به فعاليت در عرصة صنعت نمايند . در چنين مواردي معمولاً امكان ايجاد شركتهاي خصوصي مهيا شده و اين شركتها كم كم و با آمادگي كامل مي توانند از دانشگاهها جدا شوند ولي همچنان از حمايت و پشتيباني دانشگاه بهره مند خواهند بود ضمن اين كه اين مراكز صنعتي نيز در صورت موفقيت به اجراي پروژه ها و توسعة تحقيقات و فن آوري دانشگاهها كمك خواهند نمود . اين ارتباط ، ارتباطي 2 جانبه است كه مراكز صنعتي از دانش و تكنولوژي دانشگاهها و از دانشجويان و كار آفرينان خلاق و با استعداد بهره گرفته و دانشگاه نيز از كمك هاي مالي اين مراكز بهره مند خواهد بود . با تسهيل روابط علمي و صنعتي مرتبط با كار آفريني پيشرفت علم و صنعت سهل تر و سريع تر خواهد گشت . يكي از نهادهاي مؤثر در حمايت از دانشگاههاي كار آفرين مؤسسات و شركتهاي صنعتي و تحقيقي است .

 

كار افريني توأم با فن آوري

 

آغاز كار آفريني با فن آوري كار آفرينان است و در حقيقت نقشي بسزا در توسعة جامعه ايفا مي كند علت مهم تركيب اين 2 فرايند داشتن وجوه و آرمانهاي مشترك است : از جمله خلاقيت و نوآوري ، سود اوري و اشتغال ، داشتن دانش و توانايي .

در اصل دانشگاه كار آفرين و فن آوربراي كسب سود ، راه اندازي يك كسب و كار را با اقدام به نوآوري در فن آوري شروع مي كند و گسترش مي دهد . البته جا انداختن فرهنگ كار آفريني در اين فرآيند از ضرورت و اولويت خاصي برخوردار است . به اين معنا كه خود دانشگاه بايد باور داشته باشد كه كار افرين ، نسل بسيار پتانسيل دار در سطح جامعه است . اين باور بسيار مهم است . بعد از آن سعي در فرهنگ سازي كار آفريني توام بافن اوري نمايد كه توسط رسانه هاي جمعي مثل صدا و سيما ، مطبوعات و سمينارهاي متعدد و هدفمند ي كه در دانشگاه ها برقرار مي شود امكان پذير خواهد بود .

به وجود آوردن كار آفريني در تعامل با فن آوري بايد توسط آحاد جامعه از جمله دانشجويان و مبتكران و مديران و سياستمداران انجام شود .

 

مراحل اجرايي ساختار دانشگاه كار آفرين

بررسي وضعيت موجود ساختار دانشگاه از طريق تحقيق و پژوهش

جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات جمع آوري شد ه براي ترويج كار آفريني وفن اوري

اصلاح ساختار موجود براي تبديل به ساختار كار آفرين

طراحي و توصيف مدل اطلاع ساختار کار آفريني

اجراي آزمايشي مدل كار آفريني

ارزيابي و نهايي كردن مدل كار آفريني

 

اصولاً دانشگاهي كه به دنبال ترويج شيوه هاي كار آفريني و فناوري پيشرفته است ازساختي بر خوردار است كه امكان به روز كردن خلاقيت ها و ايده پردازي را تشويق مي كند و به نوعي آن را در وظايف مختلف دانشگاه پيش بيني مي كند . در دانشگاهها از صرف منابع براي استفاده از خلاقيت ها هراسي وجود ندارد اگر دانشجويان مي توانندبه صورت فردي يا گروهي با فرآيند ايده پردازي و نوآوري در گير شده تا مهارت لازم را كسب كرده و بكار ببندند ، امكان رشد در دانشگاه دور از ذهن نيست و دانشجويان يقين دارند كه بر اساس شايستگي ها و قابليت هاي خود مي توانند در دانشگاه رشد كرده و به براورده ساختن آرمانهاي آن كمك كنند . رقابت سالم به عنوان ارزشي مطلوب انگاشته مي شود . ساخت چنين دانشگاهي افقي و پو يا است در چنين مركزي انعطاف پذيري براي ايجاد تحول و حركت به سوي رشد و بالندگي فردي و گروهي در سطح بسيار بالايي است . از آنجايي كه تخصيص منابع به سوي دست يابي به كار آفريني با لا است تضمين كيفيت نهادينه خواهد شد .

آنچه مسلم است اين است كه دانشگاه خود تحت تأثير متغيرهايي چون فناوري ، فرهنگ و محيط است كه در تركيب اهداف كار آفريني دخيل خواهند بود . براي به وجود آوردن دانشگاهي كه متناسب با ترويج كار آفريني توأم با فن افريني باشد راهكارهاي  زير پيشنهاد مي‌شود :

 

معين نمودن اهداف

بررسي وضعيت دانشگاه از نظر سازماندهي و كار آفريني

توجه به توسعة تكنولوژي و فن اوري

تجزيه و تحليل نيازها

طبقه بندي و ارزيابي طرح هاي قابل انجام

ايجاد دوره هاي آموزشي براي اساتيد

ايجاددوره هاي ارتباطات و بازار يابي

افزودن واحد كار آفريني به واحدهاي عمومي دانشگاه

ايجاد شرايط احراز مشاغل با هدف ارتقاي سطح مهارت هاي شاغلين

كسب مهارت همراه با دانش لازم براي انجام كار آفريني

مدل سازماني مناسب كه به صورت بالقوه و بالفعل به رشد كار آفريني كمك كند .

 

نتيجه گيري

 

فناوري جزئي از كار آفريني است و پيشرفت و توسعة آن در خدمت توليد كا لا ها و خدمت كار افريني است . دانشگاه مي تواند از طريق شناسايي و بكار گيري عوامل محيطي ، اقتصادي و فرهنگي كه ظهور كار آفريني را آسان مي سازد  زمينة مناسب را فراهم سازد چرا كه كشوري كه داراي تعداد زيادي كار آفرين باشد از محركهاي اقتصادي  قويتري برخوردار است . براي دست يابي به كار افريني بايد جنبه هاي مختلف آن را سنجيد و آن را تقويت نمود . با انجام پژوهشهاي مناسب مي توان دانشگاه رابه صورت مركز پشتيباني از كار آفريني درمنابع ايران بوجود آورد تابا فعاليت مناسب بر شكوفايي فناوري و افزايش توان رقابتي صنايع تأثير گذار شود . فعاليتهاي پشتيباني از كار افريني فرايندي زمان بر است و اعتقاد و التزام مديريت اينچنين دانشگاههايي نبايد گذرا و مقطعي باشد و مسايل و اهداف صنعت بايد به خوبي در بررسي ايده ها و خلاقيت ها ي كار آفرينان گنجانده شود .

 

منابع و مآخذ

1- اكبري ، كرامت الله ، نقش نظام آموزشي ـ پژوهشي در توسعة كار آفريني ، مجموعه مقالات كار آفريني و فن آوري هاي اطلاعات پيشرفته، 1380 .

2- بهزاديان نژاد ، قربان ، ضرورت توجه به كار آفريني و فناوريهاي هاي پيشرفته ، مجموعه مقالات كار آفريني و فن آوري پيشرفته ، 1380 .

3- صمد آقايي ، جليل ، سازمان هاي كار آفرين ، مركز انتشارات مركز آموزش مديريت دولتي ، چاپ اول ، 1378 ، ص 13 

4- مرديث ، جفري و ديگران  ، كار آفريني ، انتشارات دفتر بين المللي كار ، مترجم : محمد صادق بني ئيان ، مؤسسه كار و تامين اجتماعي ، تهران ، 1371 ،ص1.

 

****

 

منبع مقاله    " ظهور دانشگاه كارآفرين " - نويسنده: گلناز پيوندي -  كنگره توليدعلم، بهار  84      -برگرفته از سايت باشگاه انديشه   

 

 

 

 

 

 

                       

 

 

 

 





 

 

               
  برای اطلاع از به روز شدن سايت  فکرنو  ، ابتدا نام و سپس  پست الکترونيکی  خود را وارد نماييد.      

 

 

 

         جستجو در سايت فکر نو

 

 

 

خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

سایت فکرنو-سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی

wwww.fekreno.org

 خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی