ا

اغلب عنوان می‌شود که آموزش از راه دور(Distance Education)، به لحاظ اقتصادی به صرفه‌تر بوده و به لحاظ کارآیی و هزینه از وضعیت بهتری نسبت به دیگر شکل‌های آموزش برخوردار است. در میان عواملی که گفته می‌شود به این امر کمک می‌کند استفاده از رسانه و تکنولوژی‌های آموزشی جدید، یکی از مهم ترین آنهاست که به نسبت، امکان آموزش تعداد بسیار زیادتری از دانشجویان را فراهم می‌سازد. به علاوه، این حقیقت که سیستم آموزش از راه دور به کلاس درس نیاز ندارد و ساختار هزینه‌ای متفاوت آن، از جایگزینی عامل سرمایه به جای نیروی کار حکایت دارد. اما این تمام ماجرا نیست و یک قانون کلی در این مورد وجود ندارد.

ممکن است طیف وسیعی از عوامل بر کارآیی و هزینه در سیستم‌های آموزش از راه دور موثر باشد که عبارتند از:
تعداد دانشجویانی که ثبت نام می‌کنند: ثبت نام بیشتر، باعث می‌شود که هزینه‌های ثابت اجرایی و منابعی که در توسعه برنامه و مواد آموزشی خرج می‌شود در بین دانشجویان بیشتری سرشکن شود، بنابراین هزینه هر دانشجو کاهش می‌یابد.

به هرحال ماهیت ساختار هزینه این چنین است که بیشترین اقتصاد مقیاس در مراحل اولیه افزایش تعداد دانشجو به دست می‌آید. همچنان که تعداد دانشجویان افزایش می‌یابد، صرفه کارآیی کاهش می‌یابد 

به علاوه ممکن است اقتصاد مقیاس، پیچیدگی‌های خود را به همراه داشته باشد و موجب نتایجی شود که هزینه‌ هر دانشجو عملا شروع به افزایش کند.

تعداد سال‌هایی که دروس بدون تغییر ارائه می‌شود: یکی از فواید جمع‌آوری دانش در متن، نوار کاست، ویدئو یا فرمت‌های کامپیوتری این است که موضوعات درسی کم و بیش به‌صورت دائم ثبت می‌شوند و به صورت متوالی به گروهی از دانشجویان تدریس می‌شوند و به دلیل اینکه مطالب درسی سال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند از نظر اقتصادی مقرون به صرفه به شمار می‌روند، از این رو هزینه توسعه مطالب درسی می‌تواند روی سال‌های بیشتر (و دانشجویان بیشتری) سرشکن شود.

هرچند این امر می‌تواند مانع تغییر مطالب درسی شود که می‌تواند به‌عنوان یک زیان به شمار آید. به خصوص، زمانی که درسی برای بار اول تدریس می‌شود، واضح است که طراحی ضعیف اولیه نیاز به اصلاح دارد. از این احتمالات که بگذریم، مطالب درسی ممکن است قبل از اینکه به گروهی از دانشجویان ارائه شود به طور گسترده‌‌ای آزمایش شود. واضح است که استراتژی هدفمند این است که مطالب درسی طی چندین سال تدوین و این مطالب در یک دوره آموزشی انبوه مورد استفاده قرار گیرد.

مساله دیگر این است که اگر این مطالب سال‌های طولانی مورد استفاده قرار گیرد، خطر منسوخ و قدیمی شدن این مطالب را به همراه دارد. این موضوع در مورد رشته‌های درسی مثل کامپیوتر، علوم اجتماعی، آموزش از رشته‌های دیگر مثل ریاضیات پایه، تاریخ جدی‌تر به‌نظر می‌رسد. تقسیم‌بندی مطالب درسی و استفاده از مطالب الکترونیکی می‌تواند اصلاحات را آسان‌تر کند. در حقیقت یکی از مزایای دوره‌های بر خط(آنلاین) این است که توسعه و افزایش کیفیت مطالب درسی تنها در مرحله قبل از ارائه درس اتفاق نمی‌افتد، بلکه جزو مواردی است که دائما اتفاق می‌افتد.

 روش دیگر این است که سعی کنیم هزینه‌های توسعه و بهبود کیفیت دوره تحصیلی را تسهیم کنیم. یک روش این است که مواد درسی را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که بتوانند به شکل کتاب منتشر شوند.

 این روش اغلب با مشارکت ناشران تجاری موجب کسب درآمدی از فروش می‌شود که می‌تواند هزینه توسعه و تهیه مواد درسی را جبران کند. هرچند درآمد حاصل از فروش انتشارات نسبتا بسیار ناچیز است. روش دیگر این است که توافقاتی را با دیگر موسسات جهت همکاری و سهیم شدن در توسعه و بهبود کیفیت مواد آموزشی صورت دهیم. نظریه توسعه دوره‌های مشترک بهترین روش کاهش هزینه است؛ در عمل چنین مشارکتی می‌تواند بسیار مشکل باشد. نهایتا احتمال دارد مواد درسی توسط موسسات آموزش از راه دور خریداری شوند. از طرف دیگر، موضوع جالب این است که حقوق مالکیت استفاده از این مواد درسی بسیار مهم است، مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد اگر تعداد کپی‌های مورد نیاز به نسبه کم باشد ارزان‌تر خواهد بود که توسعه مواد درسی در خود موسسه انجام شود.

در این زمینه نرم‌افزارهای کامپیوتری رایگان بسیار کارساز هستند. به هر حال ممکن است خرید مواد درسی مسائل فرهنگی و تحصیلی را افزایش دهد و ممکن است نیازمند ترجمه و به روز رسانی باشد. هزینه به‌روزرسانی و ترجمه نباید کمتر از حد تخمین زده شود.

انتخاب تکنولوژی: از زمانی که روش‌های آموزش از راه دور برای اولین بار در سال 1840 پدیدار شد، طیف وسیعی از رسانه‌ها و تکنولوژی‌ها گسترش یافته‌اند. هر تکنولوژی هزینه خاص خود را دارد؛ بنابراین انتخاب تکنولوژی تاثیری مستقیم بر هزینه‌های سیستم دارد. هزینه تکنولوژی بستگی به تجهیزات به کار رفته (و میزان استفاده آن از تجهیزات) دارد، هزینه‌های استفاده از تکنولوژی و هزینه‌های نیروی کار مورد استفاده در توسعه، تولید و تحویل مطالب درسی با تکنولوژی مرتبط است. برای مثال استاد زمان زیادی را صرف تهیه یک مطلب می‌کند اما آن تنها یک ساعت دانشجو را مشغول می‌کند و تنها در یک سخنرانی یک ساعته ارائه می‌شود؛ و معمولا زمان زیادی برای پرسش و پاسخ از طریق ایمیل به هدر می‌رود تا اینکه این کار به صورت شفاهی صورت گیرد.

اکثر تکنولوژی‌های پیچیده، برای استفاده استاد از آنها نیازمند همکاری تیمی از تکنسین‌ها و تولیدکننده‌های متخصص است. همچنین رسانه‌های مورد استفاده (متنی، شنیداری، ویدئویی) در گونه‌های متفاوت ارائه می‌شوند که به کارگیری آنها نیازمند هزینه مواد مصرفی است. شواهدی وجود دارد که هزینه‌های توسعه و ارائه مواد درسی در رسانه‌های مختلف به دلایل مختلف تغییر می‌کنند؛ بنابراين بسیار دشوار است که اظهارات قطعی در مورد هزینه نسبی رسانه ارائه شود. معمولا چاپ، نوار و برنامه‌های آموزشی از قبل ضبط شده (به بیان دیگر سخنرانی به‌صورت نوار ویدئویی) تنها رسانه‌هایی هستند که هزینه آنها برای جمعیتی از 250 دانشجو تا 1000 دانشجو در طول یک سال بسیار پایین است.

به علاوه، هزینه رادیو برای دوره‌های آموزشی با جمعیت 1000 دانشجو یا بیشتر کم خواهد بود. در میان انواع و گونه‌های مختلف رسانه، نوار کاست و رادیو، هزینه‌ ثابت و متغیر پایینی دارند، برنامه‌های تلویزیونی با کیفیت، هزینه‌ ثابت بالا و هزینه‌های متغیر صفر دارند؛ و آموزش مبتنی بر کامپیوتر از قبل برنامه‌ریزی شده و چند رسانه‌ای هزینه ثابت و متغیر بالا دارند. در زمان نوشتن این مطلب هیچ گونه مطالعه‌ای که اثربخشی هزینه را به طور متقاعد‌کننده‌ای برای استفاده از تکنولوژی که عمدتا کامپیوترها هستند، اثبات کند، وجود نداشته است.

معمولا حرکت به سمت آموزش برخط(آنلاین) فرصتی به طراحان دوره‌ها داده است که از تهیه مطالب آماده به سمت مطالب کمتر ساختارمند که بیشتر توسط گفت‌وگوی دانشجویان توسعه می‌یابد، حرکت کنند. این اثری بنیادی بر هزینه دوره‌های آموزشی دارد و نیز برای آموزش از راه دور، تغییر جهتی از مواد درسی به عنوان سرمایه به سمت تدریس مبتنی بر نیروی کار است، البته به شرطی که با افزایش مشارکت و استقلال یادگیرنده‌ها همراه شود.

اقتصاددانان آموزش انتظار دارند تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات جدید، بر بهره‌وری خدمات آموزشی اثر داشته باشند، اما هزینه‌های سخت‌افزار، نرم افزار و کالاهای مصرفی به ساختار قیمت کشور تولیدکننده این کالاها مرتبط می‌شود نه به ساختار قیمت محلی. در حالی که در کشورهای توسعه یافته ممکن است هزینه کامل تعیین شده برای هر ساعت آموزش با کامپیوتر بسیار کمتر از هزینه آموزش توسط استاد باشد، اما در کشورهایی که هزینه نیروی کار پایین است، هزینه هر ساعت تدریس استاد به دانشجو پایین است. حتی در کشورهای توسعه یافته شاخص‌هایی وجود دارد که هزینه آموزش بر خط بسیار گران‌تر از اشکال دیگر آموزش از راه دور است.

میزان حمایت از دانشجویان: بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که سیستم‌های آموزش از راه دورِ موفق، به سه عامل نیازمندند:

مواد آموزشی قوی، سیستم کارآمد تهیه و توزیع و سیستم پاسخگویی و حمایت و پشتیبانی مناسب از دانشجویان.

 مشکل آن است که هزینه حمایت از دانشجویان بستگی به تعداد دانشجویان دارد؛ بنابراین هزینه قطعی خدمات ارائه شده دانشجویی به شدت با تعداد دانشجویان افزایش می‌یابد. به علاوه خدمات دانشجویی، هزینه مستقیم دانشجویی به‌شمار می‌روند، احتمال داده می‌شود که در این مورد، انتخاب آموزش از راه دور کم هزینه‌تر از آموزش سنتی باشد و میزان خدمات دانشجویی در آموزش چهره به چهره در مقایسه با شهریه دریافتی در حال کاهش است.

 همچنین هر تلاشی در جهت کمک به دانشجویان باید متضمن حمایت از دانشجویانی که نیازمند حمایت هستند باشد و اینکه کمک‌ها به کارآترین شیوه ممکن ارائه شود. موضوعی که در مورد هزینه‌های آموزش بر خط وجود دارد آن است که شواهد در حال رشد نشان می‌دهند زمان زیادی برای حمایت دانشجویان در حال مطالعه در سیستم برخط نسبت به تدریس چهره به چهره صرف می‌شود.

کارهای عملی: کارهای عملی می‌توانند به طور قابل توجهی روی هزینه‌ها تاثیر بگذارند. دوره‌های آموزشی که باعث می‌شوند دانشجویان ساعت‌های زیادی را برای مطالعه صرف ‌کنند نیاز به مطالب بیشتری دارند و در نتیجه افراد زیادی برای تهیه و توسعه این مطالب مورد نیاز هستند. در موسساتی که برنامه‌ریزی آموزشی و تعیین حجم دروس به جای اینکه به یک شخص واگذار شود به تیم واگذار می‌شود، بسیار کارآتر هستند، اما برای طراحی درس روشی پرهزینه به شمار می‌آیند. کاهش هزینه‌های کار تیمی با داشتن مجموعه‌ای از نویسنده‌های شبه مستقل، زیر نظر ویراستار علمی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد؛ بنابراین می‌توان حجم دوره را کاهش داد و تنها با یک نفر یا دو نفر می‌توان آنها را ارائه کرد.

بسیاری از سیستم‌های آموزش از راه دور، با نیاز به حمایت صدها یا هزاران دانشجوی در حال مطالعه مطالب درسی که توسط تیم کوچک علمی ارائه شده روبه‌رو هستند، وظایف علمی را بین کسانی که مطالب درسی را ارائه داده‌اند و آنهايی که از یادگیری دانشجویان پشتیبانی می‌کنند، تقسیم کرده‌اند. دسته‌بندی کار بیشتر ممکن است در جایی رخ دهد که اشخاص مختلفی، برای نمره دادن به امتحانات، ارائه مشورت و راهنمایی‌های آموزشی به دانشجویان گمارده شوند. این چنین تخصصی کردن کارها چنانچه قابل اجرا باشند به برنامه‌ریزی و مدیریت قابل توجهی نیاز دارد.

در زمینه پشتیبانی از دانشجو، می‌توان با به کارگیری مراکز تلفن مجهز شده به راهنمای شبکه کاربری گویا هزینه‌ها را کاهش داد. به طور کلی آموزش از راه دور زمینه مناسبی برای تقسیم کار و کاهش استقلال کارمند ایجاد می‌کند.

بسیاری از استادان که نتایج تقسیم کار و کاهش قدرت خود را مشاهده می‌کنند، با این شیوه مخالف هستند. یکی از دلایلی که چرا برخی از افراد با شکل برخط آموزش از راه دور موافقت کرده‌اند این است که شغل استادان را یکپارچه کرده و آنها را قادر می‌سازد مطالب مبتنی بر وب را توسعه داده و بحث‌های کلاسی برخط را اداره کنند. اما شواهدی وجود دارد که استاد، تعداد دانشجویانی را که از طریق بر خط می‌تواند مدیریت کند درست مشابه همان تعداد(یا حتی کمتر) از کلاس چهره به چهره است، در عین حال حجم پیام‌ها و زمانی که استاد کلاس‌های برخط را اداره می‌کند بار کاری را افزایش داده است، چنانچه استاد مجبور می‌شود تا همکار یا دانشجویان فارغ‌التحصیل را برای انجام این کارها به کار گیرد.

پشتیبانی از دانشجویان ممکن است بر پشتیبانی در منزل تاکید داشته باشد، اما در بسیاری موارد شبکه یادگیری یا مراکز مطالعه به‌وجود می‌آیند، جايی که دانشجویان گرد هم آمده و با یکدیگر مشورت کرده، تسهیلاتی مانند کتابخانه، سایت کامپیوتری و تجهیزات گفتاری و شنیداری را به کار گیرند و از خدمات خصوصی چهره به چهره استاد استفاده كنند. برپایی و تاسیس چنین مراکزی می‌تواند پرهزینه‌ باشد، به ویژه در جايی که به دانشجویان، تجهیزاتی مانند کامپیوتر برای سهولت دسترسی به منابع ارائه می‌شود.

رویه‌های بازار کار و استخدام: شیوه‌هایی که در بالا ذکر شد به طور قابل توجهی هزینه را کاهش می‌دهند، به ویژه زمانی که با استخدام کارکنانی با قرارداد کوتاه مدت که حقوقی بر اساس هر دانشجو، ساعت یا جزوه دریافت می‌کنند، همراه باشد. بسیاری از توسعه دهندگان دروس، ویرایشگران، تولیدکنندگان، طراحان و تمامی استادان که در بالا ذکر شد بر همین اساس استخدام می‌شوند. این گونه استخدام، در نهایت می‌تواند به موسسات آموزش باز و از راه دوری که تقریبا هیچ گونه کارکنان علمی ندارد، منجر شود.

 

 سیستم‌های آموزش از راه دور برای موفقیت نیازمند فعالیت‌های کنترل شده، از جمله توسعه، تولید و توزیع مواد درسی، اجرا، تدریس، امتحان دانشجویان و مدیریت سازمانی هستند. در حالی که بعضی از موسسات پیرامون ساختار یکپارچه سازماندهی می‌شوند، دیگر موسسات برای انجام چنین وظایفی بر متصدیان خارجی متکی هستند. بنابراین برای موسسات آموزش از راه دور خیلی غیرمعمول نیست که در کنار آژانس‌های رسانه‌ای، چاپخانه‌ها، دانشکده‌ها ، مدارس و غیره کار کنند و خدمات و تسهیلات ارائه دهند.

طرح‌های اخیر، به طور مثال کنسرسیوم دانشگاه بریتانیا پیشنهاد کرده است که خدمات بایستی حتی بیش از این، با دروس ارائه شده فردی توسط دانشگاه‌های متصدی، دسترسی به کتابخانه‌های الکترونیک و شهریه‌های ارائه شده از طریق مجریان تجاری، منفک شوند.

جهانی شدن منابع تولید و خدمات، موسسات آموزش از راه دور را قادر ساخته است که در شراکت با موسسات دیگر، تولید و ارائه خدمات آموزشی به دانشجویان را در تعدادی از کشورها محلی کنند. همچنین موسسات آموزش از راه دور از طریق همکاری‌های مشترک سعی می‌کنند تا خدمات آموزشی را در گستره وسیعی از کشورها ارائه دهند.

جدول 2 برای مثال نرخ کارآیی(متوسط هزینه دانشجو در موسسات آموزش از راه دور تقسیم بر متوسط هزینه دانشجو در سیستم متداول و سنتی) را برای برخی کشورها نشان می‌دهد. نرخ کارآیی کمتر از 1/0 به آن معنا است که سیستم آموزشی از راه دور ارزان‌تر از سیستم سنتی است؛ و نرخ کارآیی بیشتر از 1/0 به آن معناست که نرخ متوسط هر دانشجو در سیستم آموزش از راه دور بیشتر از نرخ متوسط هر دانشجو در سیستم سنتی است.

جدول 2 نشان می‌دهد که لزوما آموزش از راه دور بهترین روش کارآیی –هزینه نیست. لیکن دلیلی برای اینکه چرا اساسا بایستی اینگونه باشد، وجود ندارد. ممکن است روش‌های آموزش از راه دور تنها روش رسیدن برخی افراد به آموزش عالی باشد، اما لزوما پایین آوردن هزینه‌های آموزشی تنها هدف آموزش نیست. به هر حال به طور کلی حقیقت این است که هزینه پایین آموزش از راه دور یکی از فواید آن است و در برخی موارد هدف سیاستی ویژه نیز همین بوده است.

همان طور که جدول 2 نشان می‌دهد در حالی که شکل خاصی از آموزش از راه دور ممکن است ارزان‌تر از شکل‌های دیگر به نظر رسد، در حقیقت ممکن است گران‌تر از موارد دیگر نیز باشد. نهایتا جدول 2 نشان می‌دهد که هزینه نسبی سیستم‌های مختلف ممکن است به مرور زمان تغییر کند. برای مثال، هزینه متوسط سالانه هر دانشجو در Telesecundaria مکزیک در بین سال‌های 1975 و 1988 افزایش یافته است، با این وجود تعداد دانشجویان در این سیستم از 34 هزار نفر به بیش 400 هزار نفر افزایش یافته است. در آموزش از راه دور انتظار می‌رود به خودی خود هزینه هر دانشجو در زمانی که آموزش از راه دور به اقتصاد مقیاس می‌رسد کاهش می‌یابد- اما در این مورد مقدار هزینه افزایش یافته است. این به آن دلیل است که در Telesecundaria کلاس‌های درس کوچک شده و با کمترین جمعیت دایر می‌شود. در نتیجه هزینه‌های هر دانشجو افزایش یافته است.

زمانی که هزینه آموزش از راه دور با آموزش سنتی چهره به چهره مقایسه می‌شود عواملی از جمله تعداد کارمندان، نسبت دانشجویان، توازن گروه آموزشی بزرگ به گروه آموزشی کوچک و توازن زمان صرف شده در کلاس در برابر مطالعه خودخوان و روش‌های یادگیری مبتنی بر منابع، وجود دارند که بر هزینه آموزش سنتی و متداول تاثیر می‌گذارند. در سطح آموزش عالی، کارآیی در اندازه‌ کلاس با افزایش کاربرد استراتژی‌های آموزش مستقل و مبتنی بر منابع دو برابر می‌شود. اقتصاد آموزش عالی به گونه‌ای تغییر یافته که نشان می‌دهد سیستم‌های آموزش عالی توده گرا کاملا شکل اقتصادی متفاوتی از سیستم‌های نخبه گرا دارد.

بیشتر بهره‌وری افزایش یافته آموزش در دانشگاه‌ها ناشی از روش‌های به کار رفته در آموزش از راه دور در محیط دانشگاه نشات گرفته است. برخی معتقدند که منفعت آموزش منعطف به آموزش سنتی تنها جنبه ارزان‌تر بودن آن در ترکیب با یک سیستم آموزش از راه دور نیست، بلکه فرصت انتخاب برنامه‌های آموزشی گسترده‌تر است.

به هرحال اخیرا موسسات مبتنی بر آموزش سنتی و معمول، همراه با موسسات آموزش از راه دور، کاربرد اینترنت برای ارائه دروس بر خط را مورد استفاده قرار داده‌اند. این امر در عین حال منجر به تغییرات بیشتری در هزینه‌ها و ساختار هزینه آموزشی آنها شده است که هنوز قابل بررسی است. شاخص‌هایی نیز هستند که نشان می‌دهند بعضی از عوامل هزینه مورد بحث در آموزش بر خط کمتر از واقع تخمین زده شده‌اند.

همانطور که ارقام جدول 2 نشان می‌دهند، اقدامات بستگی بسیار زیادی به شرایط آموزش و ماهیت موسسات مقایسه شونده دارند. اگرچه روش‌های آموزش از راه دور، اغلب برنامه‌ریزان و مدیران را قادر می‌سازد تا به بهره‌وری بالاتری برسند، دامنه‌ای از عوامل در عمل وجود دارند که بر نتایج این روش و روش‌های دیگر موثر هستند. در مجموع، مطالعات به ما نشان می‌دهند که پاسخ‌های ساده‌ای برای سوالاتی مانند «آیا آموزش از راه دور یک بدیل ارزان است؟» وجود ندارد.

بالاخره، همه مطالعات انجام شده در مورد صرفه اقتصادی آموزش الکترونیکی، هزینه فارغ‌التحصیل را به حساب نیاورده‌اند، اما معمولا، به دلیل اینکه سطح افت تحصیلی در سیستم‌های باز و آموزش از راه دور از موسسات چهره به چهره در سطح بالاتری قرار دارد، سیستم‌های باز و آموزش از راه دور، زمانی که هزینه متوسط هر فارغ‌التحصیل سنجیده می‌شود (نسبت به متوسط هزینه متوسط هر دانشجو) شاخص کارآیی- هزینه کمتر خواهد شد، یعنی هنگامی که میزان افت تحصیلی بیشتر باشد(که در آموزش از راه دور چنین است) هزینه متوسط یک دانشجو افزایش می‌یابد.

بحث ساختارهای متفاوت هزینه در آموزش معمولی (چهره به چهره و در کلاس درس) با آموزش از راه دور، به کارگیری مکانیزم‌های مختلف تامین مالی در آموزش از راه دور را نسبت به روش‌های سنتی امکان‌پذیر می‌کند.

هزینه متغیر بسیار ناچیز هر دانشجو در آموزش مکاتبه‌ای و روش‌های مبتنی بر رسانه‌های آموزشی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری ثابت نسبتا بالا در توسعه مطالب آموزشی، به آن معنا است که بحث مهمی در مورد مکانیزم تامین مالی وجود دارد که نه تنها تعداد دانشجویان در سیستم بلکه میزان برنامه‌های درسی طراحی شده و نگهداری شده را منعکس می‌کند. استفاده از مدل سنتی تامین مالی سرانه موسسات آموزش از راه دور را در بدو تاسیس کمتر از حد مورد نیاز و زمانی که مجموعه عظیمی از توسعه زیرساخت‌ها‌ و برنامه آموزشی در قالب اَبَر موسسات (بیش از صد هزار دانشجو) مهیا شد، بیش از حد برآورد می‌کنند، زیرا استاندارد بودجه سرانه در آموزش از راه دور فراتر از سطح واقعی هزینه متغیر هر دانشجو در آموزش از راه دور است.

از طرف دیگر، با استفاده از مدل‌های تامین مالی تصحیح شده می‌توان منابع مالی را از طریق وجوه پس انداز شده از به تاخیر انداختن بازآفرینی مواد درسی جدید کسب کرد، به ویژه در سیستم‌هایی که کارمند توسعه و بهبود کیفیت، با قرارداد کوتاه‌مدت استخدام شده‌اند، اما این امر می‌تواند به طور جدی به کیفیت و نیز به شهرت یک موسسه صدمه وارد کند.

از سوی دیگر، دانشجویانی که در آموزش از راه دور تحصیل می‌کنند، اغلب بزرگسالانی هستند که شاغل بوده و قادرند شهریه بیشتری نسبت به دانشجویان معمولی و بدون شغل، پرداخت ‌کنند. به همین دلیل، شواهد فراوانی وجود دارد که شهریه نسبتا بالایی در بعضی موارد دریافت می‌شود. این مساله می‌تواند موجب شود که بسیاری از افراد از دسترسی به این نوع آموزش‌ها بازداشته شوند. البته، برخی دانشجویان از طرف کارفرمایانشان بورسیه شده و حمایت می‌شوند.

 

میزان تامین بودجه‌ از طرف دولت، اشخاص و کارفرمایان مستلزم توجه دقیق به تاثیر بودجه ناکافی بر کیفیت سازمانی‌ و شهریه بالای ثبت‌نام بر پیشرفت و ترک تحصیل است. بسیار مهم است که مکانیسمی جهت ارائه کمک به کسانی که فرصت تحصیل را به دلایل مالی از دست می‌دهند، وجود داشته باشد.

جدا از شهریه، بعضی از هزینه‌ها، از جمله کالاهای مصرفی چون مداد، کاغذ، کتاب‌ها، مسافرت و تجهیزات (کامپیوتری) بر دانشجویان و خانواده‌های آنها تحمیل می‌شود و آموزش از راه دور نیز از این قاعده مستثنی نیست. به جز هزینه‌های سفر به مراکز تحصیل جهت کنفرانس‌های علمی و هزینه پست و نوشت‌افزار، دانشجویان مجبور به خرید کتاب و آماده کردن خودشان جهت استفاده از تکنولوژی‌های ارائه شده توسط تولیدکنندگان هستند.

 

مورد آخری موجب می‌شود دانشجویان به رادیو، تلویزیون، کامپیوتر، چاپگر، تسهیلات ارتباطی، ارائه‌کنندگان سرویس‌های اینترنتی و غیره نیاز داشته باشند. بسیاری از سیستم‌ها منابعی جهت ارائه به دانشجویان جهت تهیه تجهیزات لازم یا حتی تسهیلات کافی برای حمایت کردن از دانشجویان برای استفاده آسان از امکانات را ندارند. اثر تکنولوژی انتخابی بر دسترسی دانشجویان یک امر بسیار مهم به شمار می‌رود. حرکت کنونی به سمت آموزش الکترونیکی مساله دسترسی به تکنولوژی را بسیار حساس کرده است.

در نهایت، اگرچه بسیاری از موسسات آموزش از راه دور معتبر وجود دارند که استانداردهای تضمین شده‌ای دارند، مجریان بی‌تعهدی نیز وجود دارند که درآمد زیادی از طریق شهریه‌های گزاف و صرف هزینه‌های ناچیز برای پشتیبانی از دانشجویان، به دست می‌آورند. استفاده از چنین شیوه‌ای برای کسب سود، نه تنها افت تحصیلی دانشجویان ضعیف را تقویت می‌کند، بلکه موجب بدنامی آموزش از راه دور و بی‌اعتباری این‌گونه «کارخانه‌های تولید مدرک» می‌شود.

 

روش‌های جدید و قدیم آموزش از راه دور به لحاظ کیفیت تجربه آموزشی و کیفیت دانش‌آموختگان متفاوت است. اخیرا دانشجویان از راه دور دریافته‌اند که تفاوت‌های قابل توجهی در طبیعت و بنابراین کیفیت تجربه به‌دست آمده از سیستم‌های تعاملی آموزش الکترونیک، در مقایسه با شکل‌های قدیمی آموزش از راه دور وجود دارد.

در مجموع منافع کیفی آموزش از راه دور محل بحث فراوان است. در بخش مثبت قضیه، دانشجویان آموزش از راه دور ممکن است به مواد درسی بهتر و استادان بزرگ‌تر در سطح بین‌المللی دسترسی داشته باشند.

خدمات پشتیبانی دانشجویی نیز می‌تواند برای ارائه مشاوره و پشتیبانی با کیفیت بالا طراحی شود. در بخش منفی قضیه، مواد درسی آموزشی، از قبل تعیین و آماده شده است و از این رو شانس جست‌وجوی مطالب در کتابخانه برای دانشجو از دست می‌رود. (البته دسترسی به کتابخانه الکترونیک می‌تواند به کاهش این نقصان کمک کند).

نقصان عمده در شکل‌های پیشین آموزش از راه دور، عدم وجود فرصت‌هایی برای گفت‌وگو و بحث بین دانشجویان و استادان و میان دانشجویان بود. این توانایی سیستم‌های ارتباطی و تعاملی (مثل ایمیل، کنفرانس‌های کامپیوتری و کنفرانس ویدئویی مبتنی بر کامپیوتر) برای برطرف کردن این مشکل و قادر ساختن دانشجویان به جست‌وجوی مواد درسی و یافتن پاسخ سوالات، آموزش الکترونیک را برای دانشجوی از راه دور جذاب می‌سازد و شواهدی وجود دارد که مطالعه دانشجویان بر خط بیش از انتظارات اولیه است.

همچنین، بحث زیادی در مورد برخی منافع اجتماعی آموزش از راه دور، به ویژه با توجه به مباحث انعطاف‌پذیری و دسترسی وجود دارد. معمولا آموزش از راه دور، افراد را از جور مکان و زمان آموزش می‌رهاند. (اگرچه برخی مواقع نیازمند حضور در مرکز تحصیل، یا حضور در زمان ویژه‌ای است مانند حضور در یک کنفرانس همزمان الکترونیکی). به علاوه به دلیل استفاده از مواد درسی، رویه‌ها، فرآیندهای استاندارد سیستم‌های آموزش از راه دور می‌توانند به سادگی تعداد معتنابهی از دانشجویان را آموزش دهند. این امر می‌تواند عرضه و دسترسی به سطوح آموزشی ابتدایی، متوسطه و آموزش عالی را افزایش دهد.

در این رابطه، کمک به ارائه مکان‌های آموزشی جهانی در حال افزایش است. به علاوه آموزش از دور، می‌تواند فرصت‌هایی را به مردمی ارائه نماید که نمی‌توانند به هر دلیل از خدمات آموزش سنتی استفاده کنند. مثلا افرادی که در مناطق دوردست زندگی می‌کنند یا افراد دوره‌گرد که نیاز به تحصیل دارند، آنهایی که شغلشان آنها را از شرکت منظم در کلاس‌ها باز می‌دارد و نیز آنهایی که ملزم به ماندن در خانه هستند و بستری شده‌اند.

موضوع مهم دیگر؛ یعنی اینکه کدام دانشجو از منافع مالی و به چه میزان استفاده می‌کند، کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. سوال این است که آیا درآمد مادام‌العمر دانشجویان از راه دور نسبت به همتایان خود که از موسسات سنتی و با آموزش متداول فارغ التحصیل شده‌اند، برابر، بیشتر یا کمتر است؟ در طرف مثبت قضیه، دانشجویان از راه دور می‌توانند در زمان تحصیل، کسب درآمد کنند (کاری که بسیاری از دانشجویان متعارف نیز انجام می‌دهند)، آنها می‌توانند به تحصیل ادامه دهند بدون آنکه مشکلی در شغلشان به‌وجود آید، آنها می‌توانند دانش خود را به روز نمایند و به این ترتیب خود را در حرفه خود پیشگام نگاه دارند، بنابراین قدرت کسب درآمد خود را حفظ نمایند.

در طرف منفی قضیه، آنها ممکن است در زندگی خود آموزش را دیر شروع کنند؛ در نتیجه، آنها وقت و فرصت کمی برای جبران گذشته و رسیدن به سطح بالای درآمد دارند. همچنین «اعتبار گواهی‌نامه» موسسات آموزش از راه دور (یعنی اینکه میزان اعتبار موسسه آموزشی بتواند آنها را قادر سازد که شغلی با درآمد بالاتر بیابند) مورد سوال است. البته بسته به اینکه چه موضوعاتی تدریس می‌شود به هرحال سبب می‌شود که دانشجویان آموزش از راه دور از تحصیل شان  بهره مالی ببرند.

نکته آخر اینکه مطالعات زیادی در مورد منافعی که کارفرمایان از روش‌های منعطف آموزش از راه دور کسب می‌کنند، انجام گرفته است. این شامل کاهش یا حذف هزینه‌های ایاب و ذهاب کارمند به محل آموزش می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت که هزینه‌های فرصت از دست رفته ناشی از آموزش، در آموزش از راه دور، کمتر از آموزش‌های حضوری است.